ปล่อยวางอย่างเซน

 

ครั้งหนึ่งพระภิกษุทันซันและเอกิโด ร่วมเดินทางไปตามถนนซึ่งเป็นโคลนตมสายหนึ่ง ขณะนั้นฝนกำลังตกหนักจึงทำให้มีน้ำเจิ่งไปทั่วถนน เมื่อทั่งสององค์เดินมาถึงหัว
โค้งถนน ก็พบหญิงสาวสวนคนหนึ่งแต่งกายด้วยเสื้อกิโมโนไหมที่มีสายคาดเป็นแพรเนื้อดี เธอไม่อาจเดินข้ามห้วงน้ำที่กำลังเจิ่งถนนตอนนั้นได้
(เพราะเกรงว่าเสื้ออันสวยงามของเธอจะเปียกเปื้อน) ทันใดนั้น พระภิกษุทันซันได้เดินเข้าไปหาหญิงสาวผู้นั้นและกล่าวว่า
“มานี่ซิเธอ ฉันจะช่วย” ว่าแล้วก็อุ้มหญิงสาวบุกข้ามห้วงน้ำนั้นไป

พระภิกษุเอกิโด ได้มองดูการกระทำของเพื่อนร่วมทางอย่างเงียบๆ และมิได้ปริปากพูดอะไรขึ้นอีกเลย ทั้งสองรูปเดินทางต่อไปจนค่ำ
และเข้าอาศัยพักอยู่ในวัดแห่งหนึ่ง เมื่อต่างองค์ได้จัดที่ทางเรียบร้อยแล้ว เอกิโดจึงได้กล่าวขึ้น ด้วยอดรนทนไม่ได้อีกต่อไปว่า
นี่แน่ะท่าน ในฐานะที่เราเป็นสมณะ ไม่ควรบังอาจเข้าไปใกล้สตรี โดยเฉพาะอย่างยิ่งสตรีที่สาวและสวย เพราะมันเป็นอันตรายต่อพรหมจรรย์อย่างร้ายกาจ
เมื่อกลางวันนี้ทำไมท่านจึงเข้าไปอุ้มหญิงสาวผู้นั้น
“ผมวางเธอไว้ที่นั่นตั้งแต่กลางวันนั้นแล้ว” พระภิกษุทันซันตอบ “ท่านยังอุ้มเธออยู่อีกหรือ”

ท่านพระเอกิโดมีความยึดมั่นถือมั่นในศิลมากจนเกินไปจึงไม่สามารถช่วยเหลือผู้อื่นได้อีกต่อไป การเป็นผู้ประพฤติปฏิบัติอยู่ในศีลต่างกับผู้ที่ยึดมั่นในศีล การเป็นผู้ปฏิบัติดีต่างกับผู้ยึดมั่นในความดี ต้องแยกให้ออก มิฉะนั้นจะเป็นทุกข์โดยไม่จำเป็น (คนมีศีลไม่เป็นทุกข์ แต่คนยึดมั่นในศีลจะต้องเป็นทุกข์เดือดร้อนใจอยู่เสมอในเรื่องที่เกี่ยวกับศีล ฯลฯ) ยึดมั่นคราใด เป็นทุกข์ครานั้น